Krantenlopers eisen loonsverhoging en inspraak

Arbeidersmacht bezorgers Leidsch Dagblad

 “Al jarenlang barst het van de klachten bij de krantenlopers. De meest gehoorde klacht is dat je als klein kind behandeld wordt. ’t Wordt tijd dat we daar eindelijk wat aan gaan doen.” Zo begint het eerste pamflet van het Arbeidersmacht-comité Krantenlopers Leidsch Dagblad.

Alle krantenlopers van het Leidsch Dagblad, meestal scholieren van 15, 16 en 17 jaar, worden uitgenodigd om op dinsdagavond 6 april 1976 om 8 uur ’s avonds naar het pand van de SP in Leiden: “Ons Huis”, Groenesteeg 33, te komen.

De klachten zijn legio: Kapotte tassen worden niet vervangen, de adreslijsten kloppen vaak niet, je mag niet van wijk ruilen als je een keertje niet kan, er wordt gedreigd met ontslag als je een keertje ziek bent, je moet soms uren wachten omdat de krant te laat uit de drukkerij komt. Maar de directe aanleiding tot de oprichting van het Arbeidersmacht-comité is de verschuiving van de uitbetaling per week naar per maand. “Je rente over het volle maandloon komt terecht bij het LD”.  En dat terwijl het loon toch al veel te laag is.

Een paar dagen later op donderdag 8 april verschijnt er weer een pamflet met de machtige vuist van Arbeidersmacht (¹) in de kop. Daarin wordt verslag gedaan van de bijeenkomst van dinsdag:

 “Onze vergadering van afgelopen dinsdag is prima verlopen….Wij eisen:

1. Een loonsverhoging. De man 3 cent per krant erbij.
2. Inspraak. We willen een afvaardiging in de ondernemersraad”

Verder staat er in het pamflet : “Morgen stappen we met een lopersafvaardiging naar de directie. Geef je daarvoor op bij Jan of Harry” Onder het pamflet staan de namen van Jan van Erkel en Harry Boddé.

Demonstratie naar het Stadhuis

Weer een paar dagen later opnieuw een pamflet:  Een afvaardiging van de krantenlopers heeft een directielid van het LD, de heer Koopman, kort te spreken gekregen.

Maar die heeft gezegd dat hij geen tijd heeft. Er wordt een afspraak gemaakt voor maandag 12 april om kwart over drie. “We gaan dan met 5 lopers naar hem toe en zullen dan de eisen voorleggen, waar nu al 100 handtekeningen voor binnen zijn!…Wacht maandag allemaal bij het hek op de uitslag van het gesprek!” Als voorbereiding op het gesprek zetten Jan en Harry nog eens de eisen op een rij: loonsverhoging en inspraak.

Het gesprek met de heer Koopman levert echter weinig op. Geen arbeidscontract of loonstrookje, geen loonsverhoging en geen inspraak.

Op dinsdag 13 april wordt er weer een pamflet van Arbeidersmacht verspreid onder de wachtende krantenlopers bij het hek van het LD. “Al met al zijn we niets wijzer geworden! Blijkbaar is er meer nodig om je rechtvaardige eisen ingewilligd te krijgen. Daarom starten we hier om  half vier met een demonstratie naar het stadhuis!!! We bieden daar een petitie aan aan de wethouder van Ekonomiese Zaken.”

Wethouder Waal neemt petitie in ontvangst

De oproep vindt gehoor bij een grote groep krantenlopers, die met spandoeken vanuit het gebouw van het Leidsch Dagblad aan de Witte Singel optrekken naar het stadhuis. De petitie wordt in ontvangst genomen door  wethouder Waal (PvdA) , die belooft de zaak van de krantenlopers onder de aandacht te brengen van zijn collega van Economische Zaken.  Die dag wordt het Leidsch Dagblad maar mondjesmaat bezorgd. Maar van een ‘mislukking’ , zoals het Leidsch Dagblad de volgende dag zuur schrijft is geen sprake. De zaak van de krantenlopers is aan de kaak gesteld en maakt onderdeel uit van de strijd om een rechtvaardig jeugdloon.

(1) Zie: Arbeidersmacht

Bronnen:

• SP-archief Vergeer, dossier 44. Hierin alle originele pamfletten, brieven, verslagen, documenten, knipsels, etc
• foto SP-archief Vergeer in media.sp
• Leidsch Dagblad: 13/4/1976; 14/4/1976

Meer over werk en inkomen: http://www.geschiedenisspleiden.nl/sp-en-werk-inkomen/